Mr. Turner (2014)

Μαντέψτε! ΝΑΙ, παρακολούθησα μια ακόμη, από τις αγαπημένες μου, βιογραφίες. Φέτος,  για κάποιο λόγο, οι ταινίες βιογραφικού περιεχομένου έχουν μονοπωλήσει την αγορά. Έχω πει, ότι δεν μ’αρέσουν ιδιαίτερα, καθώς θεωρώ, ότι περιορίζουν τους καλλιτέχνες ή παρουσιάζονται πολλές φορές μονάχα από την πλευρά του σεναριογράφου ή του σκηνοθέτη, με αποτέλεσμα να δίνεται περισσότερη ή λιγότερη, αντίστοιχα, σημασία σε διάφορα σημεία. Παίζει, βέβαια. ρόλο και το γεγονός, ότι πρέπει να στριμώξουν πολλά χρόνια μιας ανθρώπινης ζωής, μέσα σε ένα φιλμ δύο ωρών, άκρως δύσκολο εγχείρημα. Γι’αυτό εξάλλου πιστεύω, ότι είναι πολύ δύσκολο να κάνει κάποιος βιογραφία  (που θα αρέσει κιόλας σε πολλούς). Αυτό συνέβη και με το «Mr. Turner».

Η συγκεκριμένη ταινία παρουσιάζει τα τελευταία 25 χρόνια της ζωής του ιδιαίτερου και πρωτοποριακού Άγγλου ζωγράφου J.MW. Turner (Timothy Spall). Ξεκινάμε παρακολουθώντας τον να ατενίζει απέραντες εκτάσεις ολλανδικών λιβαδιών κατά την δύση του ηλίου. Όπως μας αποκαλύπτεται σε αρκετά σημεία της ταινίας ο συγκεκριμένος εμπνεόταν ιδιαίτερα από φυσικά τοπία και μαγευόταν από την δύση και τη ανατολή του ηλίου. Εξάλλου δεν είναι και τυχαίο, ότι τον έχουν χαρακτηρίσει ως ζωγράφο του φωτός. Προκειμένου, όμως να βρίσκει συνεχώς νέα τοπία και νέα έμπνευση, ταξίδευε αρκετά με αποτέλεσμα να μην έχει στενές σχέσεις, ακόμη και με κοντινά άτομα στην ζωή του. Μάλιστα σε αρκετά σημεία στην ταινία υπογραμμιζόταν η άρνησή του  να παραδεχθεί, ότι είχε δυο κόρες, τις οποίες μάλιστα έβλεπε στην χάση και στην φέξη. Γενικότερα, εξετάζεται περισσότερο το μυαλό και ο τρόπο σκέψης του, παρά τα καλλιτεχνήματά του. Βλέπουμε την πορεία της ζωής του, τις ελάχιστες σχέσεις του, τις απίστευτες ιδιορρυθμίες του, την φαινομενική μοναχικότητά του και όλα αυτά στο πλαίσιο μιας αργής και υποτονικής για τα δεδομένα μας, εποχής (18^ος αιώνας). Και λέω υποτονική, γιατί συνήθως τα έργα εποχής που αρέσουν πολύ, αφορούν πανέμορφα ερωτευμένα πρωταγωνιστικά πρόσωπα, και δεν είναι βουτιά στον περίεργο κόσμο ενός μεσήλικα μοναχικού Άγγλου ζωγράφου.

Η ταινία δεν έχει κακά σημεία, αλλά έχει κουραστικά σημεία. Σαφώς πηγαίνοντας να παρακολουθήσεις ένα θέαμα δυόμιση ωρών για την ζωή ενός σχεδόν ερημίτη μεσήλικα ζωγράφου γνωρίζεις, ότι θα πρέπει να έχεις την υπομονή και την ανάλογη διάθεση να το κάνεις. Ωστόσο για μεγάλα διαστήματα της, η ταινία σερνόταν. Φταίει και η εποχή και το άτομο το οποίο παρουσιάζεται, οπότε δικαιολογείται ο αργός ρυθμός! Όπως και να έχουν τα πράγματα, θεωρώ, ότι πιο πολύ επικεντρώθηκαν στο χτίσιμο του χαρακτήρα του «Mr.Turner» και λιγότερο στο καλλιτεχνικό του έργο. Ήταν ωραίο που παρουσιαζόταν περισσότερο ο τρόπος σκέψης και περισυλλογής πριν τα έργα του, αλλά και η επιβλητική σε αυτόν επίδραση της φύσης. Προβάλλεται σε μεγάλο βαθμό ο τρόπος με τον οποίο έβλεπε και αντιμετώπιζε τον κόσμο, καθώς και το τι σήμαιναν γι’αυτόν οι λιγοστές σχέσεις που είχε. Ωραία όλα αυτά, έχω όμως δύο παράπονα. Πρώτον, η ταινία θα μπορούσε να είναι πιο μικρή και άρα με μεγαλύτερη συνοχή, κάτι που θα είχε ως αποτέλεσμα να μην κουράζεσαι τόσο. Δεύτερον θα ήθελα να παρουσιαστεί σε μεγαλύτερο βαθμό το έργο του. Έχοντας γκρινιάξει, έχω το καθήκον να υπογραμμίσω, ότι είτε μου αρέσει είτε όχι, ο σκηνοθέτης προφανώς και είχε κάποιον σκοπό που τον οδήγησε να γυρίσει έτσι την ταινία, και αυτός μάλλον ήταν η λεπτομερέστατη απεικόνιση της ιδιαίτερης ύπαρξης ενός ανθρώπου σε αυτήν την εποχή.

Η φωτογραφία της ταινίας είναι breathtaking, κυριολεκτικά βλέπεις ονειρεμένα τοπία! Όπως μάλλον καταλάβατε ήδη ό,τι είχε σχέση με την απεικόνιση της συγκεκριμένης περιόδου, από τα σκηνικά και τα κοστούμια, μέχρι το σενάριο και τις ερμηνείες,  ήταν εξαίρετο. Δεν είναι τυχαίες οι 4 υποψηφιότητες για όσκαρ, στους τρεις τομείς προανέφερα (φωτογραφία, διεύθυνση παραγωγής και κοστούμια). Η τέταρτη υποψηφιότητα δόθηκε για την μουσική, η οποία αν και επενδύει περιορισμένα σημεία της ταινίας είναι εξαίσια! Δημιουργεί μια κάπως σκοτεινή, αλλά άκρως υπέροχη αίσθηση. Θα ήθελα βέβαια να επένδυε μεγαλύτερο μέρος της ταινίας, αλλά είπαμε πως πίσω από το καθετί κρύβεται η πρόθεση του δημιουργού!

Τέλος θα πω λίγα λόγια για την ερμηνεία του Timothy Spall. Η εξαιρετική ενσάρκωση του ιδιόρρυθμου αυτού ζωγράφου, εξηγεί απόλυτα την νίκη του στο περσινό φεστιβάλ των Καννών. Είναι σαν να μην υποδύεται καν, αφού εισχωρεί στον ρόλο του σε τέτοιο βάθος που καθιστά τα πάντα, από τον τρόπο που αναπνέει μέχρι και τον τρόπο που μουγκρίζει, εργαλεία για μια πειστικότερη απόδοση του χαρακτήρα του. Εν ολίγοις, ίσως και να είναι ο καλύτερος ρόλος της καριέρας του και παρόλο που δεν βρέθηκε στην οσκαρική (ή όποια άλλη μη ευρωπαϊκή) κούρσα, σίγουρα είναι μια από τις καλύτερες και πιο αξιοθαύμαστες ερμηνείες της χρονιάς (μιλάμε για το 2014, άσχετα αν σε εμάς ήρθε τώρα)! 

Συνοψίζοντας: το «Mr. Turner» πρόκειται για μια καλή, κουραστική όμως, βιογραφία, που διαρκεί δυόμιση ήρεμες ώρες. Και δεν εννοώ βαρετές, εννοώ ήρεμες και χαλαρές. Απολαμβάνεις με την άνεση σου την πολύ καλή ερμηνεία του Timothy Spall και την πανέμορφη φύση, όπως σου παρουσιάζεται μέσω της εκπληκτικής φωτογραφίας! Όλα κυλούν αργά, όπως θα κυλούσαν λογικά και τον 18^ο αιώνα, την εποχή στην οποία διαδραματίζεται η ταινία. Αν μη τι άλλο ο σκηνοθέτης καταφέρνει να σε μεταφέρει απόλυτα στην ατμόσφαιρα και το κλίμα της εποχής εκείνης, όχι μόνο μέσω των κουστουμιών, της μουσικής κ.τ.λ. αλλά και μέσω του ρυθμού της ταινίας, πράγμα αξιοπρόσεκτο! Ωστόσο δεν παύει να είναι μια δύσκολη για παρακολούθηση ταινία, που κουράζει λόγου των χαμηλών ρυθμών και της μεγάλης διάρκειάς της. Μια ακόμη καλογυρισμένη βιογραφία, με ωραίο soundtrack, σε πλαίσιο «εποχής», αλλά όχι πολλά παραπάνω. 

Πηνελόπη Χούνδρη 

IMDb: http://www.imdb.com/title/tt2473794/?ref_=ttmd_md_nm

Facebook: https://www.facebook.com/tainiodifis

To trailer του "Mr. Turner":