American Sniper (2014)

 

Ο Bradley Cooper μου αρέσει πάρα πολύ σαν ηθοποιός και πιστεύω, ότι πέραν του ότι είναι ένας από τους καλύτερους της γενιάς του, έχει κάνει και τεράστια βήματα τα τελευταία χρόνια. Όταν είδα λοιπόν, ότι θα έβγαινε το «American Sniper», όπου θα έπαιζε αυτός, θα σκηνοθετούσε ο Clint Eastwood και το θέμα θα ήταν σχετικό με πόλεμο, υποσχέθηκα, ότι θα το έβλεπα την πρώτη ημέρα κυκλοφορίας του. Ο Eastwood έχει κάνει κάποιες εξαιρετικές ταινίες, τα τελευταία όμως χρόνια έχει συνδεθεί με κάπως πιο μέτρια έργα. Ήλπιζα, ότι το έργο αυτό θα τον τοποθετούσε και πάλι στην θέση που του αξίζει. Εν μέρει το καταφέρνει. Όμως. υπάρχει ένα τεράστιο πρόβλημα και αυτό είναι το γεγονός ότι βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και πρόσωπα. Μια βιογραφία ενός εξαιρετικά αμφιλεγόμενου προσώπου, η οποία κάνει πολλούς να υποστηρίξουν, ότι πρόκειται για ξεκάθαρο προϊόν προπαγάνδας.   

Για όσους δεν τον ξέρετε (όπως εγώ πριν την ανακοίνωση της δημιουργίας της ταινίας) ο Chris Kyle (Bradley Cooper) με καταγωγή από το Texas των Η.Π.Α. (πιο Αμερικανός δεν γίνεται) θεωρείται ο πιο θανάσιμος ελεύθερος σκοπευτής στην ιστορία του αμερικανικού στρατού με παραπάνω από 160 επιβεβαιωμένα χτυπήματα. Αρχικά ο Kyle επιθυμούσε να γίνει cowboy, όμως στα 30 του κατετάγη στον στρατό (στην πραγματικότητα κατετάγη στα 25), θεωρώντας ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα ταλέντα του για μεγαλύτερους σκοπούς, βοηθώντας στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας. Πιο συγκεκριμένα ήταν μέλος της ομάδας SEALS, οι οποίοι δρουν και σε αέρα και σε στεριά και σε θάλασσα, είναι δηλαδή, οι πιο ικανοί πολεμιστές του αμερικανικού στρατού. Απώτερος σκοπός του ήταν να γίνει ελεύθερος σκοπευτής. Παράλληλα, όμως ήθελε να κάνει και οικογένεια. Τον βλέπουμε λοιπόν να παντρεύεται την Taya (Sienna Miller) και σχεδόν αμέσως μετά τον γάμο να ταξιδεύει μαζί με την ομάδα του, για την πρώτη τους θητεία στο Iraq. Από την αρχή ξεχωρίζει για την δεινότητά του ως σκοπευτής και γρήγορα αποκτά το παρατσούκλι «θρύλος». Επιστρέφει για άλλες τρεις θητείες και παράλληλα διακινδυνεύει την σχέση του με την οικογένειά του. Στην ουσία δεν βλέπουμε πολεμική ταινία, αλλά το τι σήμαινε πόλεμος για τον Chris Kyle, τις απόψεις του, το χρονικό των τεσσάρων θητειών και την οικογενειακή του ζωή και κατάσταση.

Ο Clint Eastwood μας έχει δώσει κάποιες εκπληκτικές ταινίες, αλλά όπως προανέφερα τα τελευταία χρόνια μας έχει συνηθίσει σε πιο μέτρια έργα. Η συγκεκριμένη ταινία αποτελεί μια υπενθύμιση του τι μπορεί να καταφέρει ο συγκεκριμένος σκηνοθέτης, όμως σε καμιά των περιπτώσεων δεν αποτελεί το come back του. Και λέω, ότι αποτελεί απλώς μια υπενθύμιση των δυνατοτήτων του, καθώς είναι μια συμπαθητική ταινία με κάποια εξαιρετικά σημεία. Οι σκηνές δράσης και οι σκηνές που ο Bradley Cooper κρατούσε το sniper  είναι φοβερές, δυστυχώς όμως είναι πολύ λίγες αναλογικά με αυτό που περιμένει κανείς για μια ταινία που σχετίζεται με πόλεμο. Παρουσιάζεται πολύ και το κομμάτι της προσωπικής ζωής του ήρωα, ενώ δράση και ένταση υπάρχει σε λίγα σημεία. Όταν όμως υπάρχει σου σπάει η καρδιά. Αν όλη η ταινία χαρακτηριζόταν από τόση ένταση θα έλεγα, ότι ήταν ταινιάρα. Όπως καταλαβαίνετε το πρόβλημά μου είναι το γεγονός, ότι συμβιβάστηκαν με ένα σχετικά καλό αποτέλεσμα, ενώ η ταινία είχε τα φόντα να γίνει εκπληκτική.  Βλέπεις την ιδεολογία και τον ίδιο τον άνθρωπο, αλλά με ωραιοποιημένο τρόπο. Στην Αμερική ο Chris Kyle είναι ήρωας πολέμου, γι'αυτό καταλαβαίνω τον λόγο που παρουσιάστηκε έτσι, τόσο αφοσιωμένος και σχεδόν υπεράνθρωπος. Σαφώς και ένας άνθρωπος που πηγαίνει 4 φορές στο Iraq έχει στοιχεία που δεν συγκεντρώνονται στους κοινούς θνητούς, αλλά δεν μπορώ με τίποτα να δεχτώ την παρουσίαση μόνο αυτής της πλευράς του. Όσο αφοσιωμένος, ηρωικός, γενναίος και υπεράνθρωπος κι αν είναι κανείς, πάντα υπάρχει κάποιο γεγονός ή κατάσταση που θα τον κάνει να λυγίσει, έστω στιγμιαία. Υπάρχουν τρεις με τέσσερις τέτοιες στιγμές στην ταινία και είναι και οι καλύτερες όλου του έργου. Γενικότερα όμως, προσπερνούν την προσπάθεια του Kyle να αντιμετωπίσει τις ψυχολογικές φθορές του πολέμου, σχεδόν δεν αναφέρονται στην ζωή του μετά από τον πόλεμο και αποφεύγουν να αποκαλύψουν την πιο ανθρώπινη πλευρά του.

Σε όλο αυτό φταίει και το σενάριο του Jason Hall, το οποίο λειτουργεί περισσότερο σαν χρονικό των τεσσάρων θητειών του και κάποιων γεγονότων που συνέβησαν κατά την διάρκειά τους, παρά ως βιογραφία. Ο συγκεκριμένος, απ’όσο διάβασα, δέχθηκε ιδιαίτερη πίεση από τους κοντινούς ανθρώπους του Kyle, είτε αυτοί ήταν συγγενείς, είτε φίλοι στρατιώτες του από την ίδια διμοιρία. Βασική τους απαίτηση ήταν να παρουσιαστεί σωστά ο Αμερικανός ήρωας πολέμου. Δυστυχώς έμειναν στην προσπάθεια αυτή, γιατί δεν μπορώ να αντιμετωπίσω μια φιγούρα ως ηρωική, παρά μόνο αν δω και μια πιο ανθρώπινη πλευρά. Ωστόσο, οι τρεις σκηνές που φαίνεται ο άνθρωπος πίσω από τον ήρωα είναι επικές. Θα ήθελα να τις είχαν χρησιμοποιήσει ως «εισαγωγή» στην περίοδο μετά τον πόλεμο, κατά την διάρκεια της οποίας σίγουρα θα είχε αντιμετωπίσει αρκετούς δαίμονες. Όπως και να’χει το σενάριο έχει βασιστεί στο βιβλίο του ιδίου του Kyle, γι’αυτό και προκάλεσε πολλές αντιδράσεις η ταινία, γιατί, απ’ότι κατάλαβα, στο βιβλίο αυτό εκφράζει κάποιες απόλυτες απόψεις. Ωστόσο δεν κρίνουμε τον άνθρωπο, αλλά την ταινία και το σενάριο, το οποίο μάλιστα προτάθηκε και για όσκαρ διασκευασμένου σεναρίου.

Στους άλλους τομείς όμως, που δεν παίζει ο παράγων προπαγάνδα, μπορούμε να δούμε πιο ξεκάθαρα την δουλειά που έγινε. Συγκεκριμένα ήταν πολύ καλή η φωτογραφία, αλλά αυτό που ξεχωρίζει μακράν είναι το κομμάτι του ήχου. Φανταστείτε ταινία που να σχετίζεται με πόλεμο και να μην έχει καλό ήχο… τραγωδία. Ευτυχώς, εδώ κάνουν μαγικά οι υπεύθυνοι και γι’αυτό κερδίζουν και οσκαρική υποψηφιότητα, έχοντας μάλλον και τις μεγαλύτερες πιθανότητες να φύγουν με το χρυσό αγαλματίδιο. Καλή δουλειά έγινε και στο μοντάζ, ειδικά στις σκηνές δράσεις. Άσχετα με το αν μου άρεσε αυτό που έδειχναν, το έδειχναν πολύ καλά, γι’αυτό έχουμε υποψηφιότητα και σε αυτόν τον τομέα.

Πάντοτε για το τέλος κρατώ το αγαπημένο μου κομμάτι, τις ερμηνείες. Βασικά στο "American Sniper" έχουμε την μια ερμηνεία του Bradley Cooper, για τον απλούστατο λόγο, ότι όλοι οι άλλοι χαρακτήρες δεν υπάρχουν. Ο σεναριογράφος έχει αφιερωθεί αποκλειστικά και μόνο στην παρουσίαση του Chris Kyle, και το αποτέλεσμα αυτού είναι, ότι όλοι οι υπόλοιποι χαρακτήρες είναι σχεδόν ανούσιοι από άποψη περιεχομένου, ακόμη και η πολύ καλή Sienna Miller, που παίζει την γυναίκα του. Ωστόσο, δεν νομίζω, ότι θα μπορούσε να ξεχωρίσει εύκολα κάποιος άλλος πέρα από τον Cooper, ο οποίος δίνει την καλύτερη ερμηνεία της καριέρας του. Καταρχάς η ομοιότητά του με τον πραγματικό Chris Kyle, για την οποία κόπιασε πάρα πολύ, ήταν εξαιρετική. . Έβαλε 19 κιλά και γυμναζόταν 4 ώρες την μέρα για να πετύχει την θηριώδη εξωτερική του εμφάνιση. Γενικότερα εισχώρησε πολύ βαθιά στον ρόλο και αυτό φαίνεται. Όπως ανέφερα είναι αρκετά συγκρατημένος, όπως εξάλλου ήταν και στην πραγματικότητα ο Kyle. Η τελειότητα, ωστόσο, κρύβεται στις λεπτομέρειες και για μένα αυτές οι λεπτομέρειες ήταν οι σκηνές που «έσπαγε» το σκληρό προσωπείο και εμφανιζόταν η ανθρώπινη πλευρά του. Ακριβώς αυτή η συγκρατημένη ερμηνεία, το βλέμμα του και οι λίγες στιγμές συναισθηματικού ξεσπάσματος είναι που του εξασφάλισαν και την οσκαρική υποψηφιότητα. Ο Bradley Cooper στα καλύτερα του αποκαλύπτει τις απίστευτες υποκριτικές του ικανότητες, κάνοντάς με να ανυπομονώ για το τι μας επιφυλάσσει στο μέλλον.

Συνοψίζοντας: το «American Sniper» είναι μια σχετικά καλή ταινία. Σαφώς δεν είναι από τις καλύτερες του Clint Eastwood, αλλά χαίρομαι που ξεφεύγει από τις τελευταίες του μετριότητες και που βλέπω πολύ καλές σκηνές δράσεις. Δεν θεωρώ, ότι πρόκειται για προπαγάνδα, καθώς βασίζεται στην ζωή, τις απόψεις και την οπτική ενός άνδρα. Η ταινία δεν προβάλει αυτές τις απόψεις, αλλά τον ίδιο τον άνθρωπο. Το κάνει όμως ελλιπέστατα και αυτό θεωρώ, ότι είναι σεναριακό πρόβλημα. Δεν επιθυμώ να δω έναν ακόμη άτρωτο ήρωα, αλλά έναν δυνατό άνθρωπο. Ευτυχώς υπάρχουν στιγμές που πραγματοποιείται η ευχή μου, ωστόσο αυτές είναι λίγες. Τα υπόλοιπα μέρη της ταινίας, όπως ο ήχος και το μοντάζ είναι πολύ καλά (τρεις υποψηφιότητες όσκαρ σε αυτούς τους τομείς). Ξεχωρίζει μακράν η φοβερή ερμηνεία του Bradley Cooper, ο οποίος φαίνεται να ωριμάζει και να εξελίσσεται τρομακτικά γρήγορα. Πρόκειται για την καλύτερη, μέχρι τώρα, ερμηνεία του και είναι ο βασικός λόγος που και πήγα και κάθισα να παρακολουθήσω την, κατά τ’άλλα, συμπαθητική ταινία. Γενικά, την προτείνω για τον Cooper και ορισμένες εξαιρετικές και πολύ δυνατές στιγμές. Μην περιμένετε, ότι θα δείτε μια καθαρά πολεμική ταινία… πιο πολύ θα ενημερωθείτε σχετικά με το ποιος είναι ο Chris Kyle.

Πηνελόπη Χούνδρη




IMDb: http://www.imdb.com/title/tt2179136/?ref_=ttfc_fc_tt
Facebook: https://www.facebook.com/tainiodifis
To trailer του "American Sniper":